ပံုမွာ ျမင္ေတြ႔ေနရတဲ့ ကေလးက အသက္ ၁၂ ႏွစ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။
သုိ႔ေပမယ့္ သူ႔ရဲ ႔ အၾကီးမားဆံုး ေအာင္ျမင္မွု တစ္ခုကေတာ့ စက္ရုပ္
တီထြင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ Agrawal လို႔ အမည္ရတဲ့
ကေလးငယ္ပါ။
အသက္ ၄ ႏွစ္သားအရြယ္ကို ဝဘ္ဆိုဒ္ေတြကို
စတင္ထိေတြ႔မိျပီး ဘာလို႔စာေတြျမင္ေနရလဲလို႔ သူ႔အေမကို ေမးပါတယ္။ ဒါနဲ႔ HTML
နဲ႔ ေရးထားတာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာတာမို႔ သူဟာ HTML ကုိ ၄ ႏွစ္သားက စလို႔ စတင္
ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ အသက္ ၅ ႏွစ္အရြယ္မွာ ကိုယ္ပိုင္ဝဘ္ဆိုဒ္တစ္ခု
တည္ေထာင္သြားႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။ သူ႔ရဲ ႔ မိဘ ၂ ပါးလံုးက အင္ဂ်င္နီယာေတြပါ။
သူ႔အသက္ ၉ ႏွစ္ျပည့္ေမြးေန႔မွာ ေဝါကီေတာ္ကီလို စကားေျပာလို႔ရတဲ့ ေရဒီယုိ
တစ္လံုး ကို လက္ေဆာင္ရေတာ့ ဟာ့ဒ္ဝဲ ပစၥည္းေတြကို စတင္စိတ္ဝင္စားပါေတာ့တယ္။
ဒါနဲ႔ စက္ရုပ္ေတြကို တီထြင္တဲ့အခါမွာ အေျခခံ အသံုးျပဳတဲ့ Arduino လို႔လို႔
Mini Computer Controller ကို ေလ့လာခြင့္ ရရွိခဲ့ျပီး စိတ္ၾကိဳက္ ေလ့လာ
ပါေတာ့တယ္။ အသက္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္မွာ သူဟာ Hacker Dojo လို႔ အမည္ရတဲ့ Creative
Group ကုိ ခ်ိတ္ဆက္ဝင္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း Test အလုပ္ခံရေပမယ့္
သူ႔ရဲ ႔ အရည္အခ်င္းေၾကာင့္ အဖြဲ႔မွာ စိန္ေခၚမွုတိုင္းကို ေအာင္ႏိုင္ပါတယ္။
ပညာသင္ၾကားခြင့္လည္းရေနေတာ့
အဖြဲ႔ကေန သူဟာ ဟာ့ဒ္ဝဲပစၥည္းမ်ား ေလ့လာျခင္း၊ စက္ရုပ္တီထြင္ျခင္းတို႔ကို
ျပဳလုပ္ ပါတယ္။ အသက္ ၁၂ ႏွစ္သားအရြယ္ေရာက္ေတာ့ OLogic အမည္ရ ကုမၼဏီသုိ႔
သူ႔အေဖ ပုိ႔ေပးခဲပါတယ္။ Disney နဲ႔ Apple ကုမၼဏီတို႔ လိုအပ္တဲ့ စက္ရုပ္နဲ႔
ကိရိယာ တန္ဆာပလာမ်ားကို တီထြင္ေရာင္းခ်ေပးေနတဲ့ ကုမၼဏီျဖစ္ပါတယ္။
ယင္းကုမၼဏီမွာ ေႏြရာသီေက်ာင္းပိတ္ရင္ ကေလးမ်ား ေလ့လာခြင့္ရေအာင္ Internship
မ်ားေခၚပါတယ္။ Agrawal ဟာ အလုပ္သင္ ဝင္ေရာက္ခဲ့ျပီး ပစၥည္းမ်ားကို
စိတ္ၾကိဳက္ေလ့လာခြင့္ရပါတယ္။
ဖုန္စုပ္စက္နဲ႔ သန္႔ရွင္းေရး
စက္ပစၥည္းမ်ားကို ေလ့လာဖို႔အတြက္ ကုမၼဏီက ပေရာဂ်က္ေပးေပမယ့္ သူကိုယ္တိုင္
စက္ရုပ္တစ္ေကာင္ကို စိတ္ၾကိဳက္ဖန္တီးပါတယ္။ ယင္းစက္ရုပ္အတြက္ လိုအပ္တဲ့
ပရိုဂရမ္ (Firmware, software) နဲ႔ ဟာ့ဒ္ဝဲမ်ားကို
စိတ္ၾကိဳက္တပ္ဆင္လိုက္ေတာ့ ေစခိုင္းလို႔ရတဲ့ ရံုးဝန္ထမ္း တစ္ဦး
ျဖစ္လာပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ကေတာ့ မုန္႔ နဲ႔ ပစၥည္း တိုလီမုတ္စ သယ္ဖု႔ိအတြက္ပဲ
ေစခိုင္းလို႔ရပါေသးတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ အဲ့ဒီေလာက္လုပ္ခိုင္းလိုက္ႏိုင္တာတင္
ၾကီးမားတဲ့ ေအာင္ျမင္မွု ျဖစ္ပါတယ္။
သူ႔အေနနဲ႔ ေရွ ႔ဆက္ျပီးေတာ့
ဟင္းခ်က္ႏိုင္တဲ့ စက္ရုပ္ကို တီထြင္မွာ ျဖစ္ျပီး ကုန္က်စရိတ္က
အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ သိန္းရွိမယ္လို႔ေတာင္ အင္တာဗ်ဴးမွာ ခန္႔မွန္းေပးသြားပါတယ္။
အလုပ္သင္ ေလ့လာ ကာလျပီးလို႔ ေက်ာင္းျပန္ဖြင့္ရင္ သူ႔အိမ္မွာပဲ ဆက္လုပ္မွာ
ျဖစ္ပါတယ္။ စတူဒီယို အေသးစား ျပဳလုပ္ထားျပီး ပစၥည္းအေဟာင္းမ်ားနဲ႔
စက္ရုပ္ေတြ ဖန္တီးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာလိပ္တက္တဲ့အခါ စက္ရုပ္ ပညာ ရပ္
သို႔မဟုတ္ ကြန္ျပဴတာ ပရိုဂရမ္ ပညာရပ္ ၂ ခုထဲက တစ္ခုခုကို အထူးျပဳ
ေလ့လာသြားမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
Agrawal ဟာ အသက္ငယ္ေပမယ့္ သူ႔ရဲ ႔
ၾကိဳးစားဖန္တီးမွုေၾကာင့္ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း လူသိမ်ားလာခဲ့ပါတယ္။ သူတီထြင္တဲ့
စက္ရုပ္အေၾကာင္းကို ေအာက္ပါ ဗီဒီယိုမွာ ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။
http://youtu.be/cyUp39ZWP2Y
ေအာင္ခမ္း (TSJ team)
===============
၁။ ပထမဆံုး သမၼတ = စ၀္ေရႊသိုက္
၂။ ပထမဆံုး ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ = ဦးႏု
၃။ ပထမဆံုး အေနာက္တိုင္းေဆး ေဒါက္တာ = ေဒါက္တာ ေရွာလူး
၄။ ပထမဆံုး အဂၤလိပ္ ျမန္မာ အဘိဓာန္ ေရးသားသူမ်ား = မကၡရာ
မင္းသားႏွင့္ မစၥတာလိန္း ( ေဒါက္တာ ဆင္မ်ဴရယ္
ဂ်ြန္ဆင္၏ အဂၤလိပ္ အဘိဓာန္ကို ျပန္ဆို )
၅။ ပထမဆံုး သိပၸံ စာေပ ျပဳစုသူ = ေယာမင္းၾကီး ဦးဘိုးလႈိင္
၆။ ပထမဆံုး အမိ်ဳးသား ေကာလိပ္မွ ၀ိဇၹာဘြဲ ့ရသူ = ဆရာၾကီး ဦးရာဇာတ္
၇။ ပထမဆံုး အင္ဂ်င္နီယာ = ဖန္ခ်က္၀န္ ဦးေရႊအိုး
၈။ ပထမဆံုး ႏိုင္ငံေရးသမား အက်ဥ္းက်ခံရသူ = ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ
၉။ ပထမဆံုး လူမႈ၀န္ထမ္း အမ်ိဳးသမီး = ေဒၚဦးဇြန္း
၁၀။ ပထမဆံုး ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္ = ဦးညီပု
၁၁။ ပထမဆံုး ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ထူေထာင္သူႏွင့္ ဒါရိုက္တာ = လန္ဒန္အတ္ ဦးအုန္းေမာင္
၁၂။ ပထမဆံုး ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ ထုူူးခၽြန္ဆုရ မင္းသား = ေက်ာ္စိုး
၁၃။ ပထမဆံုး ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆုရ မင္းသမီး = ၾကည္ၾကည္ေဌး
၁၄။ ပထမဆံုး ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆုရကေလးသရုပ္ေဆာင္ = ေအာင္ထြန္းေလး
၁၅။ ပထမဆံုး ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆုရ ဇာတ္ပို ့ဆု အမ်ိဳးသား = ဦးေက်ာက္လံုး
၁၆။ ပထမဆံုး ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆုရ ဇာတ္ပို ့ဆု အမ်ိဳးသမီး = ေဒၚေမႏြဲ ့
၁၇။ ပထမဆံုး ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆုရ ဒါရိုက္တာ = ဦးသုခ
၁၈။ ပထမဆံုး ႏိုင္ငံျခားေရာက္ဆိုင္းဆရာ = စိန္ေဗဒါ
၁၉။ ပထမဆံုး ကာလေပၚ၀တၱဳေရး စာေရးဆရာ = ဂ်ိမ္းစ္လွေက်ာ္(ေမာင္ရင္ေမာင္ မမယ္မ၀တၱဳ)
၂၀။ ပထမဆံုး သတင္းစာ ဆရာမ = အင္ဒီပင္းဒင့္ေဒၚစန္း
၂၁။ ပထမဆံုး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အဂၤလိပ္စာကထိက = ေဒါက္တာဘေမာ္
၂၂။ ပထမဆံုး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီး = ပါေမာကၡ ဦးေဖေမာင္တင္
၂၃။ ပထမဆံုး စတီရီယို အဆိုေတာ္ =တကၠသိုလ္ ထြန္းေနာင္
၂၄။ ပထမဆံုး ေလသူရဲ = မီးပံုးပ်ံ ေက်ာ္ရင္
၂၅။ ပထမဆံုး စက္ရုပ္တီထြင္သူ = ဦးၾကည္
၂၆။ ပထမဆံုး နယ္လွည့္ဇာတ္သဘင္ = ဂရိတ္ဦးဘိုးစိန္
၂၇။ ပထမဆံုး ျမန္မာလူမ်ိဳး ဟိုက္ကုတ္တရား၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ = ေဒါက္တာဆာျမဘူး(၁၈၈၅-၁၈၈၆)
၂၈။ ပထမဆံုး ျမန္မာပါရဂူ = ေဒါက္တာဘဟန္ ( ၁၈၉၀-၁၉၆၉) ( ျပင္သစ္ႏွင့္ဂ်ာမနီျပန္)
၂၉။ ပထမဆံုး ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ႏွင့္ အဏုျမဴစြမ္းအင္ ဦးစီးဌာနတည္ေထာင္သူ= ေဒါက္တာ တင္လိႈင္
၃၀။ ပထမဆံုး ျမန္မာ ကာတြန္းဆရာ = ဥိးဘကေလး ( ဦးေရႊကေလး)
၃၁။ ပထမဆံုး ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ = ပညာမင္းၾကီး စည္သူဦးေကာင္း
၃၂။ ပထမဆံုး ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ = ေဒါက္တာ တင္ေမာင္
၃၃။ ပထမဆံုး ဗမာႏို္င္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ( ဗ - က - သ ) ဥကၠဌ = ဦးရာရွစ္
၃၄။ ပထမဆံုး က်ားကစားနည္း စာအုပ္ေရးသူ = စာေရးဆရာခ်စ္ဦးညိဳ(၁၉၂၄ - ၁၉၈၇)
၃၅။ ပထမဆံုး လူမူထူးခ်ြန္ဆု ပထမဆင့္ကို ရရွိသူ အမ်ိဳးသမီး = ဟာဂ်ီမ ပ်ဥ္းမနား ေဒၚပု
၃၆။ ပထမဆံုး ဖေလာရင့္ႏိုက္တင္ေဂးဆုရရွိသူ = ဗိုလ္မွဴးေဒၚခင္အုန္းျမ (ခ)စာေရးဆရာမၾကီး ျမမာလာ
၃၇။ ပထမဆံုး ျမန္မာ ကိုယ္ခႏၶာအလွဴရွင္ = ဦး၀င္းျမင့္(မႏၱေလး)
၃၈။ ပထမဆံုး ျမန္မာ ကုလသမဂၢအတြင္းေ၇းမႈး= ဦးသန္ ့
၃၉။ပထမဆံုး ျမန္မာႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ = ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္
ဘီလ္ဂိတ္ေျပာတဲ့ စကားတစ္ခြန္းပါ။
"သင့္ကုိယ္သင့္
ကမၻာေပၚမွာ ရွိတဲ့လူေတြနဲ႔ လိုက္မႏွိုင္းယွဥ္ပါနဲ႔။ လိုက္ႏွိုင္းေနျပီ
ဆုိရင္ေတာ့ အဲဒါ မိမိကိုယ္ကို ေစာ္ကားေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။"
သင္ခန္းစာ -
ဟုတ္ပါတယ္။ လူေတြဟာ ေလာဘ၊
မာန ေစတသိတ္ တရား အေျခခံ လို႔ မိမိကိုယ္ကို တစ္ပါးသူနဲ႔
လိုက္ႏွိုင္းေနၾကပါတယ္။ ငါသူ႔ထက္ ေတာ္တယ္။ ငါ သူ႔ထက္လွတယ္။ သူ
င့ါထက္ေတာ္တယ္။ သူတို႔ ငါ့ထပ္ခ်မ္းသာတယ္။ ငါက်ေတာ့ ဆင္းရဲတယ္ အစရွိသျဖင့္
ေလာဘ၊ ေဒါသ စိတ္ေတြသာ တစ္ဆင့္ ျပီးတစ္ဆင့္ ေမြးျမဴေနမိၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
မိမိလုပ္တဲ့ အလုပ္နဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကို တန္ဖိုးထားျပီး အေကာင္းဆံုး ၾကိဳးစား ေနသူ တစ္ေယာက္က အျမဲ ေအာင္ႏိုင္ေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
Facebook ေရခဲမုန္႔ တကယ္ေရာင္းေနပါျပီ။ ဥေရာပတိုက္ အလယ္ပိုင္း
ခရိုေအးရွားႏိုင္ငံက Murter ကြ်န္းမွ Tisno ျမိဳ ႔မွာပါ။ Facebook အရသာ
ေရခဲမုန္႔ဆုိျပီး ဆုိင္ေပၚ တင္ေရာင္းမွုေၾကာင့္ နာမည္ၾကီးသြား ပါတယ္။
Admir Adil အမည္ရ ဆုိင္ပိုင္ရွင္က
ဖန္တီးလိုက္ျခင္းပါ။ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ရွိျပီ ျဖစ္တဲ့ သူ႔သမီး Facebook
သံုးေနတာကို ျမင္ေတာ့ Facebook အရသာနဲ႔ ေရခဲမုန္႔လုပ္ရင္ေကာင္းမွာပဲလုိ႔
စိတ္ကူးျပီး တကယ္ တကယ္ ဖန္တီးလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ေရခဲမုန္႔က
သာမန္ေရခဲမုန္႔ပါပဲ။ အေပၚမွာ အျပာေရာင္ သၾကား သစ္ခြရည္ ေလာင္းလိုက္ျခင္းသာ
ျဖစ္ျပီး ခပ္ခ်ိဳခ်ိဳ အရသာ ေရခဲမုန္႔ သာသာပါပဲ။ သုိ႔ေပမယ့္ Facebook
ေရခဲမုန္႔လို႔ နာမည္ေပးလိုက္ေတာ့ နာမည္ၾကီးသြား ရွာပါတယ္။
Facebook
ရဲ ႔ Trademark ကို ယူသံုးဖို႔ Admir မွ ဇူကာဘတ္ကို တရားဝင္
ဆက္သြယ္ထားျခင္း မရွိပါဘူး။ ဒီေတာ့ Trademark ကိစၥ ျပႆနာ ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။
ယင္းကဲ့သို႔ Facebook အမည္ကို အသံုးျပဳျပီး ကုန္ပစၥည္းနဲ႔ ကုမၼဏီ
အမည္ေပးမွုမ်ားဟာ ကမၻာတစ္ဝန္းမွာ ျဖစ္ေပၚေနျပီး Facebook မွ ဘယ္လို Action
ေပးမယ္ဆုိတာကို မသိရေသးေၾကာင္း သိရပါတယ္။
.
Ref: mashable
ဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက ေျပာတဲ့ Formal Step ေတြေပါ့ေနာ္။
ျမန္မာျပည္နဲ႔ကေတာ့ ဘယ္သူပါ့မလဲ။ သုိ႔ေပ မယ့္ ေလ့လာလို႔ရေအာင္ သူတို႔
နည္းလမ္းေလးကို မွ်ေဝ ေပးလိုက္ ရပါတယ္။
1. Find a Product (or idea)
ပထမဆံုး
ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုကို ရွာေဖြရမယ္။ အိုင္ဒီယာဆုိလည္း အိုင္ဒီယေပါ့။ အဲဒါက
လူသိမ်ားေကာင္း လူသိမ်ားလိမ့္မယ္ သုိ႔ေပမယ့္ ျပီးျပည့္စံုေလာက္ေအာင္
မေကာင္းေသးတဲ့ အရာတစ္ခု။
2. Buy One and Stuty it
အဲ့
ပစၥည္းကို ဝယ္ရမယ္။ ျပီးေတာ့ အေသးစိတ္ က်က် ေလ့လာရမယ္။ အိုင္ဒီယာဆုိရင္လည္း
ယင္း အုိင္ဒီယာကို အတြင္းက်က် ေလ့လာရမယ္။ လိုအပ္ရင္ ထပ္မံ သင္ယူရအံုးမယ္။
3. Figure out how to improve it
အေသးစိတ္လည္းေလ့လာျပီးျပီ။
သင္ယူေလ့လာမွုလည္း ျပီးျပီ။ ဒါဆုိရင္ ေနာက္တစ္ဆင့္ တက္ရမွာက
ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
4. Make a Prototype
ဖြံ႔ျဖိဳးေအာင္လည္းလုပ္ျပီးျပီဆုိရင္ Sample တစ္ခု အရင္ထုတ္ရပါမယ္။ ကနဦး စံနမူနာပစၥည္း တစ္ခု ဖန္တီး ယူရပါမယ္။
5. Show the prototype to 100 people
လူသိပ္အမ်ားၾကီးကုိ
ျပစရာမလိုေသးဘူး။ Selected people ပဲ။ ေရြးထားတဲ့ သူေတြက ကို စံနမူနာ၊
အိုင္ဒီယာကို ေဖာက္စားမယ့္သူ မဟုတ္ဖို႔ေတာ့ လိုပါမယ္။
6. Remake it
စံနမူနာကို
Selected people ကိုလည္း ျပသျပီးသြားျပီဆုိရင္ ေနာက္တစ္ ဆင့္ တက္ရမွာက
remake ပါ။ သူတို႔ ေပးတဲ့ Feedback ကိုအေျခခံလို႔
အေကာင္းဆံုးျပန္လည္ဖန္တီးရပါမယ္။ End Customer အတြက္ လိုခ်င္စိတ္
ေပါက္ရေလာက္တဲ့ အထိ ျဖစ္ပါတယ္။
7. Fine a co-founder
ကိုယ့္
ပေရာဂ်က္က အရမ္းၾကီးတယ္ဆုိရင္ တစ္ေယာက္တည္းနဲ႔ မရေတာ့ဘူး။ ဘယ္လုိပဲ
ျဖစ္ျဖစ္ အတူတြဲလုပ္မယ့္ ပါတနာေတာ့ လိုပါမယ္။ co-fouder ပါ။ လက္တြဲလုပ္သူ
တစ္ေယာက္လည္း ခပ္ေကာင္းေကာင္း ပါတယ္ဆုိရင္ အုိင္ဒီယာလည္း ပိုထြက္ပါတယ္။
8. Split with your co-founder
Co-founder
နဲ႔ ဆက္လုပ္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ လမ္းခြဲတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီ Level မွာ တိတိက်က်
အေျဖထြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ တစ္ဖက္ကလည္း profit တစ္ခုရဖို႔
ဖန္တီးၾကိဳးစားေပးတဲ့ေနရာမွာ တစ္ခုမွ ျပန္မေပးႏိုင္ရင္ Split လုပ္ဖို႔
ခက္ခဲပါတယ္။ ဒီေတာ့ ၅၀-၅၀ . ၅၀-၄၀ စြမ္းေဆာင္ခ်က္၊ ရလဒ္ အေလ်ာက္ ေသခ်ာ
ခြဲတမ္းခ်ျပီး ေရွ ႔ဆက္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
9. Find a investor
ေငြထည့္မယ့္
လုပ္ငန္းရွင္လိုအပ္ပါတယ္။ ယင္းလုပ္ငန္းရွင္ကို ကိုယ္ဖန္တီးထားတဲ့ Product
ကို ခ်ျပရပါမယ္။ Detail မလိုပါဘူး။ Investor အတြက္ Profit and Process
ေလာက္ပဲ focus လုပ္ျပီး Explain တာ ေကာင္းပါတယ္။ Data Detail
သြားရွင္းမိရင္ Investor က Holder ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။
10. Give her your percentage
အိုင္ဒီယာမပါ
ေငြရင္းသာစိုက္သူအတြက္ ၁၀ ရာခိုင္ႏွုန္း လို႔ ပံုေသေတာ့ သတ္မွတ္လို႔
မရပါဘူး။ သုိ႔ေပမယ့္ ၁၀ ပံုပံု ၃ ပံုထပ္ပုိေပးမိရင္ေတာ့ ကိုယ့္ Product က
သူ႔ Product ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။
11. Make the product
ေငြလည္းရွိျပီ။
Resource ရျပီ ဆုိရင္ Product ထုတ္ဖို႔ စႏိုင္ပါျပီ။ ဒီအဆင့္မွ Product က
ထုတ္လုပ္တာပါ။ လက္ထဲမွာ co founder နဲ႔အတူဖန္တီးထားတဲ့ finalize product
simple ပဲ ရွိပါေသးတယ္။
12. Sell your product
ေနရာေဒသ အလိုက္ေပါ့။ ကိုယ့္ ကုန္ပစၥည္းကို Customer ဘယ္ေလာက္ဆီ ဘယ္ေလာက္ ေရာင္းႏိုင္ရမယ္ဆုိတာ ကိုယ္တိုင္ Target ထားရမွာပါ။
13. Get more money
ကုန္ပစၥည္း ေရာင္းခ်ျပီဆုိရင္ေတာ့ ေငြကေတာ့ ဝင္ပါျပီ။ ဝင္ေငြကို ခြဲတမ္းခ်ျပီး Production အတြက္ ထပ္မံ Invest လုပ္ရပါမယ္။
14. Go to Stock
စေတာ့
ရွယ္ယာေစ်းကြက္သုိ႔ ဝင္ေရာက္ျခင္းပါ။ ဒါကလည္း ျမန္မာျပည္မွာ မၾကာမီ
ႏွစ္အနည္းငယ္ အတြင္း ျဖစ္လာေတာ့မယ္ ေစ်းကြက္ပါ။ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းကြက္ေၾကာင့္
ပံုမွန္လည္ပတ္ေနတဲ့ Money Cycle အတြက္ အဓိက Profit ရႏိုင္တဲ့ source
တစ္ခုလည္း ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ရွယ္ယာေရာင္းမယ္။ ရွယ္ယာရွင္ အသစ္ေတြ
ဝင္လာမယ္။ ရွိရင္းစြဲေတြ ထြက္မယ္ အစရွိသျဖင့္ လည္ပတ္ေနတဲ့ စေတာ့ရွယ္ယာ
ေစ်းကြက္ က ေခါင္းစားစရာေနရာတစ္ခုလည္း ျဖစ္လာမွာပါ။
ဒီေတာ့
စေတာ့ရွယ္ယာ ေစ်းကြက္အေၾကာင္း ကို ေသခ်ာ ေလ့လာ ထားဖို႔လိုအပ္ပါႏိုင္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာက စေတာ့ရွယ္ယာ အျပင္ ျပည္တြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္မယ့္ ပံုစံကို
ယခုကတည္းက ၾကိဳတင္ေလ့လာထားဖု႔ိ လိုအပ္ပါတယ္။ အနာဂတ္ဟာ မေဝးေတာ့ပါဘူး။
လူတိုင္း ၾကိဳးစားရင္၊ အိုင္ဒီယာေကာင္း၊ Product ေကာင္းရွိရင္ လုပ္ငန္းရွင္
ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အထက္ပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ား က ႏိုင္ငံတကာ ကေျပာတဲ့
အေၾကာင္းအရာပါ။ ျပည္တြင္းမွာ ဒါနဲ႔ ထပ္တူက်ဖို႔ မေသခ်ာ ပါဘူး။ Localization
အတြက္ Change လုပ္ရမယ့္ Strategy ေတြ အမ်ားၾကီးပါ။ အားလံုး Business Idea
ရဖို႔ ေရးသား မွ်ေဝ ေပးလိုက္ ရပါတယ္။
ဒီေဆာင္းပါး မဖတ္ခင္ https://dabble.co/ ဆုိတဲ့ ဝဘ္ဆိုဒ္ေလးကို
ဝင္ေလ့လာၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ စြန္႔ဦး ၾကိဳးစား စီးပြား ဖန္တီးသူတို႔ ဘယ္လို
ခံယူခ်က္မ်ိဳးနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္ဆုိတာ ေဖာ္ျပ ပါမယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက Erin Hopmann နဲ႔ Jess Lybeck လို႔အမည္ရတဲ့
အမ်ိဳးသမီး သူငယ္ခ်င္း ၂ ဦး မွာ အြန္လိုင္း ပညာေရး စင္တာ တစ္ခုလိုပံုစံျပဳ
လုပ္ဖို႔ စိတ္ကူး ရွိပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ dabble.co အမည္ရ ဝဘ္ဆိုဒ္ကုိ စတင္
လိုက္ပါတယ္။ သင္ခ်င္တဲ့ ဆရာ၊ သင္ယူလိုတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကုိ က႑ခြဲေပးပါမယ္။
ဆရာနဲ႔ ေက်ာင္းသားကို ေတြ႔ဆံုေပးျပီး သင္စရာေနရာ တစ္ခု ဖန္တီးေပးလိုက္တဲ့
သေဘာပါ။ ဗီဒိယိုဖိုင္၊ ေဆာ့ဖ္ဝဲနဲ႔ စာမ်ား၊ အခ်က္ အလက္မ်ားကို ယင္း ဆိုဒ္မွ
တစ္ဆင့္ မွ်ေဝမယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဘာသာရပ္ေတြပုိ မ်ားလာျပီး အြန္လိုင္း
ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး တစ္ခု ျဖစ္လာဖို႔ ရည္ရြယ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဝဘ္ဆိုဒ္
ပံုမွန္ လည္ပတ္ဖို႔ အတြက္ ဝင္ေငြ တစ္ခုရွိဖု႔ိ လိုအပ္ပါတယ္။ ၾကားမွာ
ဝန္ေဆာင္ခ ယူရေလာက္ေအာင္လည္း အသံုးျပဳ သူက မရွိေတာ့ အခက္ေတြ႔ေနပါတယ္။
ရည္ရြယ္ခ်က္ကလည္း စီးပြားေရး လုပ္တာမွန္ေပမယ့္ ကမၻာအရပ္ရပ္က ဘယ္သူမဆုိ
ေစ်းႏွုန္း အသက္သာဆံုး နဲ႔ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အခမဲ့ ေပးတဲ့
class ေတြေတာင္ ရွိပါ တယ္။
သုိ႔ေပမယ့္ ဝဘ္ဆိုဒ္ကို လည္ပတ္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ေငြကို ရင္းႏွီးေပး
မယ့္သူ အေရးတၾကီး လိုအပ္ ေနပါတယ္။ သူတို႔ ၂ ဦးဟာ ဝဘ္ဆိုဒ္သာ
လုပ္လိုက္ေပမယ့္ မာကဲတင္း ေကာင္းေကာင္း မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ customer နဲ႔
Investor ေတြကို မခ်ည္းကပ္ႏုိင္ေတာ့ ဒုကၡိအတိ ေရာက္ေနပါတယ္။ ဝဘ္ဆုိဒ္
ရပ္နားဖို႔ အထိေတာင္ စဥ္းစားခဲ့ေပမယ့္ အေတြးအိုင္ဒီယာ တစ္ခုရျပီး သူတို႔
ခံစားေနရတာေတြကို blog ဖန္တီးလို႔ မွ်ေဝ ပါေတာ့တယ္။ blog ကို
http://thirtydaysofhonesty.com ေတြ လို႔ အမည္ေပး ထားပါတယ္။ ရက္ ၃၀ စာ
သူတို႔ ရိုးသားၾကိဳးစားမွုမ်ား စာျပန္ေရးလို႔ မွ်ေဝျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔
အေနနဲ႔ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း တစ္ခုကို စတင္ လိုက္ေပမယ့္ ဘယ္လိုအခက္အခဲမ်ား
ၾကံဳေတြ႔ရေၾကာင္း၊ ဘယ္လို ရုန္းကန္ၾကိဳးစားရေၾကာင္း၊
ဘယ္လုိရွံုးနိမ့္ေၾကာင္း စာေတြ ေရးသားပါတယ္။ စာဖတ္သူတို႔ထံမွလည္း
မာကဲတင္းနဲ႔ စီးပြားေရး အၾကံအဥာဏ္မ်ားကို ျပန္ေတာင္းပါတယ္။ ဒါနဲ႔ သူတုိ႔
စာအေရးအေသား ေကာင္းမွုေၾကာင့္ သတိထားမိ လာၾကျပီး
ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမယ့္သူေတြက ဖုန္းဆက္လာပါတယ္။ ရွိရင္းစြဲ Customer
မ်ားလည္း ဖုန္းဆက္လို႔ ျပန္ဆက္သြယ္တဲ့အထိ ျဖစ္လာျပီး
လုပ္ငန္းလည္ပတ္ဖို႔အတြက္ အရင္းအႏွီးကုိ ျပန္ေထာက္ပံ့ ပါေတာ့တယ္။
ဝဘ္ဆုိဒ္လည္း ပံုမွန္ ျပန္လည္ လည္ပတ္ျပီး ယခုလိုဆုိရင္ အြန္လိုင္း
က်ဴရွင္ၾကီး တစ္ခုလို ျဖစ္ေနပါျပီ။ http://thirtydaysofhonesty.com
ကုိေတာ့ ရက္ ၃၀ ျပည့္ရင္ျပန္ဖ်က္မယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သူတုိ႔ ရက္ ၃၀ စာအတြင္း
ဘယ္လို ရိုးသားၾကိဳးစားတယ္ဆုိတာကို ျပသတဲ့ အေနနဲ႔ ျပဳလုပ္ဖန္တီးတဲ့ ဆိုဒ္
ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ သူတို႔ စီးပြားေရး ေအာင္ျမင္ သြားပါျပီ။ Erin Hopmann
နဲ႔ Jess Lybeck တုိ႔ က စီးပြား စြန္႔ဦး ၾကိဳးစား ဖန္တီးသူုတိ႔ုကို ယခုလို
အၾကံေပးပါတယ္။
"At some point in your life, entrepreneur or not, you will fail and do
so spectacularly. You’re not alone," "It’s going to hurt more than
anything you’ve ever felt before. It will try to destroy you. But it
won’t."
"Entrepreneur ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္သူပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘဝမွာ တစ္ခါတစ္ရံ က်ရွံုး
ရပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ ျပန္လည္ ၾကိဳးစားပါ။ ေလာကမွာ ကူသူ မဲ့ရေလာက္ေအာင္
ဘယ္သူမွ ကံမဆုိးဘူး။ သင့္အတြက္ အဆိုးဆံုးဆုိတာေတြ သယ္လာမယ္။
ဝမ္းနည္းေၾကကြဲေစမယ္။ ဖ်က္ဆီးဖုိ႔ ၾကိဳးစားမယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ အဲဒါ သင့္ကို
မဖ်က္ဆီး၊ မက်ရွံုး ႏိုင္ဘူး"
ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ၊ Frankfurt မွာ က်င္းပလ်က္ ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ကားျပပြဲမွာ BMW မွ အသစ္မိတ္ဆက္ေပးလိုက္တဲ့ ကား သစ္ ျဖစ္ပါတယ္။
BMW ဟာ i အမည္တပ္ျပီးေတာ့ ေလာင္စာဆီစား
သက္သာတဲ့ ကားေတြ ထုတ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာလည္း BMW ကိုယ္စားလွယ္
ရွိျပီမို႔ ပံုမွာျမင္ေတြ႔ေနရတဲ့ကား ေရာက္ရွိဖို႔ ေမ်ာ္လင့္ ပါတယ္။ BMW i8
plug in hybrid လို႔ အမည္ေပးထားတဲ့ကားပါ။ ေလာင္စာဆီအား အင္ဂ်င္နဲ႔ လ်ွပ္စစ္
ေမာ္ေတာ တြဲေမာင္းတဲ့ အားျပန္ျဖည့္ (Plug-in) ကား ျဖစ္ပါတယ္။
အင္ဂ်င္အရြယ္က ၁.၅ လီတာ ပါ။ ဆလင္ဒါ ၃ လံုးပူး တာဘို ႏွစ္လံုးတပ္
ဗားရွင္းမို႔ ျမင္းေကာင္ေရအား ထုတ္လုပ္မွုက ၂၃၁ ေတာင္ ရွိပါတယ္။ သူ႔ခ်ည္း
သက္သက္လည္းေမာင္းႏိုင္ပါတယ္။ ထပ္မံ အားျဖည့္ေပးထား တာကေတာ့ ၉၆
ကီလိုဝပ္အားထုတ္ေပးႏိုင္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ ေမာ္တာပါ။ သူကလည္း ျမင္းေကာင္ေရအား
၁၃၁ သီးသန္႔ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ဒီေတာ့ စုစုေပါင္း ျမင္းေကာင္ေရအား ထုတ္လုပ္မွုက
၃၆၂ ေတာင္ ရွိသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆီစားႏွုန္းက ၉၄ မိုင္ခရီးအတြက္
တစ္ဂါလံတည္းပါ။ အေမရိကန္ မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ စမ္းသပ္ခ်က္ ရလဒ္ျဖစ္ျပီး
တစ္ေနရာနဲ႔ တစ္ေနရာေတာ့ ကြဲျပားမွု အနည္းငယ္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အျပင္ပန္း
ဒီဇိုင္းေကာ အတြင္းဘက္ ဒီဇိုင္းပါ i စီးရီး Concept အတိုင္း အက်အန
ျပင္ဆင္ေပးထားပါတယ္။ concept အျဖစ္ျပသခဲ့တာ ယမန္ႏွစ္ကပါ။ ယခု ေစ်းကြက္ကို
တကယ္ေရာင္းခ်ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေအာ္ဒါစနစ္နဲ႔ မွာယူႏိုင္ျပီး ေစ်းႏွုန္းက
အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁သိန္း၄ေသာင္းေအာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာေငြနဲ႔ တြက္ရင္ သိန္း
၁၃၀၀ ေက်ာ္ ျဖစ္ ပါတယ္ သုိ႔ေပမယ့္ တကယ္စီးဖို႔မွာမယ္ဆုိ အခြန္ခနဲ႔
ေပါင္းလိုက္ရင္ သိန္း ၃၀၀၀ ေအာက္ထစ္ပါပဲ။ ဂ်ာမနီကားခ်င္း အတူတူ မာစီဒီး E
Class ေနာက္ဆံုးေပၚ ကန္ေဒၚလာ ၈ ေသာင္း တန္ေတာင္ ျမန္မာျပည္ေစ်းကြက္မွာ
သိန္း ၂ ေထာင္ ဝန္းက်င္ ေပါက္ လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ i8 က
အင္ဂ်င္ေသးေတာ့ အခြန္လည္း သက္သာ ေလာက္ပါတယ္။
အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပ ေစ်းကြက္အတြက္ကေတာ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ မွာယူမွု စတင္ႏုိင္ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ။္
တေန႔ ယြန္းျပည္မွ(ယခုယုိးဒယား ထဲတြင္ရွိေသာ မယ္ဆုိင္တစ္၀ုိက္) စစ္ထဲ တြင္
ရဲရဲေတာက္ တုိက္ႏုိင္ေသာ ကုိယ္ခႏၵာၾကီးၾကီး ဆင္မည္းတစ္ေကာင္ကို
ဆင္ျဖဴေတာ္ဆုိျပီး မင္းေနျပည္ေတာ္ကို ပို႔လုိက္ပါတယ္။ အဲတာ ဆင္၀န္ေတြ လည္း
ဆင္ျဖဴေတာ္ အဂၤါပါမပါ စစ္ေဆးေလေသာ္ တစ္ခုမွ မေတြ႔သျဖင့္ အခက္ေတြ႔ေနၾကတယ္။
ေနာက္နံနက္ဆုိလ်ွင္ ဘုရင္ထံ ေလ်ွာက္တင္ ရေတာ့မည္။
ဆင္၀န္တုိ႔လည္း ေဆာက္တည္ရာမရပဲ
ဦးေပၚဦးထံ အေျပးအလႊား သြားျပီး အကူအညီ ေတာင္းရေလသည္။ ဦးေပၚဦး လည္း ”
စိတ္မပူေလႏွင့္ နံနက္ ဘုရင္ မေရာက္ခင္ အမွီက်ဴပ္လာခဲ့မည္” လုိ႔ ေျပာထး
ခဲ့သည္။ ေနာက္ နံနက္ေရာက္ေတာ့ ဘုရင္က ထံုးစံအတုိင္း သူ႔ဘုန္တန္ခုိးအရ
ေပၚေသာ ဆင္ျဖဴကို လာရူစားေတာ့သည္။ ဦးေပၚဦးက ေဘးမွာ ခစားေနေတာ့ ဘုရင္က
ရိပ္မိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထံုးစံအတုိင္း ဆင္၀န္ကို ဆင္ျဖဴေတာ္ အဂၤါပါလား
ေမးပါတယ္။
ဆင္၀န္ကလည္း တိတ္ေနေတာ့ ဘုရင္က ေပၚဦး မင္းေလ်ွာက္တင္စမ္း
ဆုိေတာ့။ ေပၚဦးက ဆင္မည္းကို ေသခ်ာ လွည္႔ပတ္ၾကည့္ဟန္ျပဳျပီး ဘုရင္ကို
”
မွန္လွပါ... ဆင္ အမ်ိဳးမွာ ကာဠ၀ကဆင္၊ ဂေဂၤယ်ဆင္၊ပ႑ရဆင္၊ ဥေပါသထဆင္၊
ေဟမဆင္၊ ဆႏၵန္ဆင္ ဆုိျပီး အမ်ိဳးအမ်ိဳးရွိရာ ယခု လက္ရွိ ဆင္ၾကီးမွာ
ဘုန္းေတာ္ေၾကာင့္ ေဟမဆင္မ်ိဳး ျဖစ္ေၾကာင္းပါ ၊ ေဟမ ဆင္မ်ိဳးမွာ အႏွစ္ေပါင္း
၆၀ ေက်ာ္လ်ွင္ ေဖြးေဖြးျဖဴလာေၾကာင္းပါ” ဟု ေလ်ွာက္ တင္ေလသည္ကို ဘုရင္က
ျပံဳးျပီး ထုိက္ေသာ ဆုေတြ ခ်ျပီး နန္းေတာ္သုိ႔ ၀င္ေလသည္။
(ဘုရင္ကဆင္မည္းမွန္း မသိတာ မဟုတ္ပါဘူး သူလည္း သိပါတယ္၊ဘုရင္ဆုိေတာ့
ဘုန္းေတာ္ၾကီးလုိ႔ ေျပာမွ သေဘာက်တာပါ။ တကယ္လုိ႔ အဲ့နားမွာ အမတ္တခ်ိဳ႔က
ယြန္းျပည္ဆင္မည္းကို ဆင္ျဖဴ ျဖစ္ေၾကာင္း ညာျပီး ဆက္သတယ္လုိ႔ ဘုရင္ကို
ခၽြန္ရင္ ယြန္းျပည္နဲ႔ ထပ္စစ္ျဖစ္မွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဦးေပၚဦးက
လိမၼာပါးနပ္စြာ ေလ်ွာက္ေတာ့ ဘုရင္လည္း သေဘာက်၊ က်န္တဲ့ လူေတြလည္း
ခ်မ္းသာရေတာ့တာပါ။ )
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=319363768208191&set=a.1114872723
